“The Whole Truth”: VỀ DO THÁI & KHÔNG DO THÁI

Xem thêm thảo luận: http://soi.com.vn/?p=116586

Do Thái giáo là một trong những tôn giáo cổ xưa nhất thế giới còn tồn tại cho đến ngày nay. Cộng đồng người Do Thái chỉ chiếm 0.2% dân số thế giới nhưng tên tuổi thì không ai là không biết. Điều gì đã làm cho họ nổi tiếng (và cả tai tiếng?) đến vậy? Triển lãm The Whole Truth (Toàn bộ sự thật) ở Bảo tàng Do Thái Berlin, Đức, câu trả lời đã phần nào được hé lộ.

Nhìn chung, việc nhận biết người Do Thái qua chiếc mũ kippah, khẩu phần ăn không thịt lợn, lễ Shabbat cuối tuần là những điều dễ dàng đọc được ở nhiều nguồn tài liệu mở online. Tuy nhiên, điều thú vị của triển lãm này là sự đối thoại của khách tham quan về vấn đề Do Thái. Trong không gian trưng bày, bảo tàng dựng một bức tường bê tông khá rộng, cùng giấy nhớ hồng và bút để mọi người ghi lại những câu hỏi mà mình còn thấy băn khoăn thắc mắc về người Do Thái cùng tôn giáo của họ. Bởi bảo tàng Do Thái được cho là tiếng nói của chính dân tộc này nói về mình, những ý kiến của khách tham quan đó đặc biệt có giá trị cân bằng tính khách quan đa chiều.

Bức tường được dán chi chit các mẩu giấy nhớ ghi lại cảm tưởng và thắc mắc sau khi xem triển lãm.

Trong số đó, có những câu hỏi mang tính chất tôn thờ dân tộc Do Thái. Cũng có những mẩu giấy ghi lời cảm thán chung chung về cuộc thảm sát của Hitler. Cá biệt và thú vị hơn, là những sự phản biện, thắc mắc mang màu sắc phê phán và tranh luận, thậm chí phản biện cực đoan:

“Vì sao người thổ dân bản địa ở Mỹ lại ít được chú ý quan tâm hơn dù số phận cũng có nét tương đồng?”

“Vì sao dân Do Thái lại yêu tiền thế?”

“Nếu không có Hitler và chiến tranh thế giới thứ 2, chưa chắc dân tộc Do Thái đã nổi tiếng như bây giờ. Suy cho cùng, họ cũng chỉ là một dân tộc thiểu số”.

…

Một cô bé tuổi teen đang cặm cụi viết.

Ngoài ra, trong triển lãm còn có một trắc nghiệm nhỏ khá thú vị (ảnh trên). Người ta đặt năm chiếc tủ kính đặt cạnh nhau đại diện cho 5 đáp án cho câu hỏi Bạn có nghĩ người Do thái:

1. Thông thạo làm ăn

2. Yêu động vật

3. Có tầm ảnh hưởng

4. Thông minh

5. Đẹp

Khách tham quan sẽ nhặt các đồng xu trong một chiếc hộp và thả vào câu trả lời nào mình thấy phù hợp. Kết quả là, đại đa số nghĩ người Do Thái thông minh và thông thạo làm ăn, những đặc điểm còn lại nhận được ít câu trả lời tán đồng hơn.

Đặc điểm yêu động vật nghe có vẻ hơi không liên quan khi đưa ra làm thước đo cho cả một dân tộc. Tuy nhiên, với không gian triển lãm đặt ở nước Đức, một xã hội đặt chó ở vị trí ưu tiên cao nhất, trên cả phụ nữ, người già – trẻ em và đàn ông cuối cùng, điều này thực ra lại vô cùng hợp lý.

Dưới đây là một số hình ảnh của triển lãm.